Црните бројки на Мундијалот кои Катар сака да ги сокрие

Светот заедно со фудбалските репрезентации кои обезбедија учество на претстојното Светско фудбалско првенство на големо се подготвува за уште една прослава на фудбалскиот спорт на планетарно ниво.

Но, заедно со оваа еуфирија, радост и возбуда, пристигнуваат и фактите и бројките кои стојат зад евиденцијата на трудот и човековите права на Катар и натаму е тешко да се откријат. Додека 32 репрезентации се собираат во Катар пред претстојното Светско првенство „Гардијан“ објави дека бројките се остар потсетник за човечката цена на турнирот, како и за тековното страдање меѓу работниците мигранти, жените и ЛГБТК+ заедницата во земјата, пренесува „360 Степени“.

Претседателот на ФИФА, Џани Инфантино, сака да се фокусираме исклучиво на фудбалот. Многумина ќе го направат ова. Но, значењето на Мундијалот не може да се мери само според резултатите на натпреварите или изборот на најдобрите фудбалери туку и според реалноста на животот на обичните луѓе, коментира „Гардијан“.

Ова се само дел од бројките кои ги засрамија новите блескави стадиони во Катар и 22. издание на Светското првенство:

200 милијарди долари
Износот што Катар наводно го потрошил на подготовките за Светското првенство во споредба со приближно 11 милијарди долари потрошени од Русија пред четири години.

0
Број на ставки за човекови права или услови поврзани со заштита на трудот што ги побара ФИФА од катарските власти при доделувањето на статусот домаќин во 2010 година.

3
Официјалниот број загинати работници за време на подготовките за Светското првенство во 2022 година, според Катарците и Инфантино. Николас Мекгихан од организацијата за човекови права „Fair Square“ го нарекува овој број „намерен обид за измама“ бидејќи се фокусира на проекти кои сочинуваат само 1 отсто од градежништвото во Катар. Од организацискиот одбор велат дека загинале уште 36 работници на стадионите, но од причини кои не се поврзани со работата, односно починале по работниот ден од „природна смрт“.

???
Точниот број работници мигранти кои загинале поради невнимание на проекти поврзани со Светското првенство. Вистинската бројка никогаш нема да се знае. Според „Хјуман рајтс воч“, катарските власти не успеале да ги истражат причините за смртта на илјадници работници мигранти, од кои многумина се припишуваат на „природни причини“. ХРВ, исто така, откри дека семејствата ретко добиваат компензација во такви случаи бидејќи, според катарскиот закон за работни односи, не постои основа за плаќање во случај на смрт што не е поврзана со работата.

6 500
Работниците мигранти од Индија, Пакистан, Непал, Бангладеш и Шри Ланка за кои „Гардијан“ објави дека починале во Катар помеѓу 2010 година, кога му беше доделен турнирот, и 2021 година.

200
Смртта на непалските работници во Катар предизвикана од топлина, според студијата од 2019 година во списанието „Кардиолоџи“. Студијата наведува дека дури 200 од 571 кардиоваскуларен смртен случај на работници од Непал од 2009 до 2017 година можеле да се спречат со ефективни мерки за заштита од топлина.

„Знаеме дека работниците подлежат на медицински проценки пред да ја напуштат својата земја и по пристигнувањето. Тие беа вити и здрави, но знаеме дека има многу смртни случаи меѓу претходно здрави млади мажи, во размери што би биле запрепастувачки во кој било друг контекст“, вели Изобел Арчер од Ресурсниот центар за бизнис и човекови права.

100 000
Минималниот број работници мигранти за кои „Амнести интернешнл“ верува дека биле експлоатирани и злоупотребени поради погрешните закони за работни односи и недоволниот пристап до правосудниот систем во Катар во последните 12 години.

14-18 часа
Дневното работно време на многу работници мигранти во Катар, особено во домашниот и безбедносниот сектор, според „Амнести интернешенл“. Неодамнешниот извештај на „Еквидем“ откри многу слични приказни, вклучително и онаа на кенискиот работник кој рече дека работел 14-часа на ден на стадионот „Лусаил“ без платена прекувремена работа повеќе од две години.

225 фунти
Законски минимална месечна плата во Катар доколку се обезбеди храна и сместување. Во последниве години властите воведоа голем број работни реформи, вклучително и воведување минимална плата и укинување на системот кафала, или спонзорство. Сепак, активистите за човекови права велат дека ова е постепено и сè уште се случуваат многу злоупотреби.

1 300-3 000
Распонот на доларот платен како такса за регрутирање од некои работници мигранти од Индија, Бангладеш, Непал и други земји, кои бараат вработување во Катар. Иако сега е незаконски, многу работници сè уште се борат да платат бенефиции за вработување и слични долгови додека испраќаат пари до своите семејства.

119.
Позицијата на Катар меѓу 180 земји според индексот на слободата на медиумите на „Репортери без граници“. Тоа ја прави една од подобрите земји во регионот, но активистичките групи ги предупредуваат новинарите дека најверојатно ќе се соочат со надзор на Светското првенство.

7
Бројот на години затвор со кои може да се соочат мажите и жените доколку имаат секс надвор од брак, според член 281 од Кривичниот законик. ХРВ вели дека ова непропорционално ги погодува жените, кои биле кривично гонети доколку пријават силување.

Во него се вели дека „полицијата често не им верува на жените кои пријавуваат такво насилство, а наместо тоа им верува на мажите кои тврдат дека врската била консензуална, а секој доказ или сугестија дека жената го знаела сторителот, е доволен за кривично гонење на жената“.

11
Број на случаи на злоупотреба на лезбејки, геј, бисексуалци и трансродови лица во притвор меѓу 2019 и 2022 година, според извештајот на ХРВ од октомври 2022 година. Катарскиот Оддел за превентивна безбедност произволно приведувал и мачел ЛГБТ лица. Третманот во притвор вклучува шест случаи на тешки и повеќекратни тепања и пет случаи на сексуално вознемирување во полициски притвор помеѓу 2019 и 2022 година.

Како услов за нивно ослободување, безбедносните сили им наредија на затворените трансродови жени да присуствуваат на сесии за терапија за конверзија во владина установа. Сепак, властите тврдат дека во Катар нема центри за „конверзија“ на геј лица.

5
Можен број на години затвор според член 296 од катарскиот Кривичен законик за „наведување, поттикнување или заведување маж на кој било начин да изврши содомија“ и „поттикнување или заведување маж на кој било начин да изврши незаконски или неморални дејствија“.

440 милиони долари
Износот што „Амнести интернешенл“ и другите организации веруваат дека ФИФА треба да го стави на располагање за обесштетување на работниците мигранти кои загинале или биле повредени во Катар. Тоа е еднакво на наградниот фонд на Светското првенство.

Но, министерот за труд на Катар ги отфрли ваквите предлози, тврдејќи дека критиките за владата се „расистички“. Министерот Али бин Самих ал Мари изјави за АФП дека нема критериуми за формирање на овие фондови и праша: „Каде се жртвите? Дали ги имате имињата на жртвите? Како дојдовте до овие бројки?“